Sống với blog, chết cũng vì... blog!

by **jIkRo** Thu Apr 10, 2008 9:18 pm

Thứ Năm, 10/04/2008, 08:35 GMT+7

Thế giới nhật ký cá nhân trên mạng đang bị
chuyển hướng. Trở thành một công cụ kiếm ra tiền, nó khiến nhiều người
ngã quị trong cuộc chạy đua.

Matt Buchana miệt mài viết blog trong phòng ngủ và cũng là phòng làm việc của anh - Ảnh: New York Post

Hơn hai tuần trước, Russell Shaw, một blogger 60 tuổi
chuyên về công nghệ, gửi đến biên tập viên ở trang web ZDNet, nơi ông
làm việc một email có nội dung: "Đã có ý tưởng cho bài viết. Bây giờ
nghỉ một chút, sẽ viết bài tối nay hoặc ngày mai". Nhưng ông đã không
bao giờ tỉnh dậy để hoàn thành bài viết ấy.

Russell Shaw đột tử không lâu sau khi gửi mail. Trước
đó bốn tháng, Marc Orchant, một blogger khác, chết vì nhồi máu cơ tim ở
tuổi 50. Blogger thứ ba, Om Malik, 41 tuổi, sống sót sau một cơn đau
tim, nhưng từ nay có lẽ phải giã từ bàn phím. Những cái chết (hoặc chết
hụt) của họ đều ít nhiều liên quan đến sự quá tải với blog.

Viết nhiều = tiền nhiều

Ba cái tên kể trên là những nhân vật "lão làng" trong giới blog tại Mỹ. Theo báo New York Times,
có hàng chục ngàn người Mỹ đang say sưa với nghề viết blog. Họ được gọi
là người viết tin thời sự trên mạng. Họ "múa phím" trên hầu hết các
mảng đề tài, từ thể thao, chính trị, kinh tế đến giải trí. Một số người
viết cho vui, nhưng hàng ngàn người đang viết blog với tư cách là nhân
viên của các trang web thông tin.

Thông thường, những blogger này được trả công theo
từng bài viết, ít nhất là 10 USD một bài. Có blogger được trả tiền dựa
trên lượng người đọc blog. Một số trang web như Gawker Media trả "lương
cứng" cho blogger, sau đó thưởng thêm tùy theo chỉ số người truy cập,
ví dụ thưởng nếu bài viết có trên 100.000 lượt người xem trong một
tháng. Sau đó mục tiêu được nâng cao hơn, tương tự kiểu chia hoa hồng
trong kinh doanh: càng viết nhiều, càng được nhiều tiền.

New York Times dẫn nguồn những người trong
cuộc cho biết mức thu nhập khởi điểm của hầu hết blogger ở những trang
web lớn là 30.000 USD/năm, cá biệt có người kiếm được đến 70.000
USD/năm. Một số ít "cánh chim không mỏi" có thể đạt thu nhập hơn sáu
con số, và vài doanh nghiệp trẻ đã bắt đầu xây dựng những "tiểu quốc"
của riêng mình trên mạng với doanh thu hàng trăm ngàn USD mỗi tháng.

Trả giá bằng sức khỏe

Hiện
nay, các dịch vụ blog ở VN chưa có chế độ trả tiền cho blogger. Mạng xã
hội Yobạnbè đang cân nhắc về việc này. Ông Vòng Thanh Cường, phụ trách
sản phẩm mạng xã hội Yobạnbè, cho biết trong năm nay, Yobạnbè sẽ xây
dựng các giải pháp cụ thể để tính nhuận bút cho các blogger.

Theo
đó, những blogger có các bài viết có giá trị, đem lại thông tin thiết
thực và hữu ích cho cộng đồng sẽ được tính nhuận bút. Cách tính có thể
dựa vào mức độ quan tâm của người đọc thông qua số lượng người truy cập
(page view) hoặc các lời bình luận (comment) đối với các bài viết.

Chưa có nghiên cứu chính thức cho thấy tầm nguy hiểm của việc viết blog
quá độ với sức khỏe, nhưng bạn bè và người thân của những blogger từng
tử nạn tin rằng cái chết của họ không ít thì nhiều đều do lối làm việc
quá tải gây ra. Russell Shaw tử vong tại một khách sạn ở San Jose, nơi
ông đến để viết tin về một hội nghị khoa học kỹ thuật. Bạn gái của ông
cho biết ông đã chịu áp lực rất lớn, dù đó là áp lực do chính ông tạo
ra.

Điều đáng lo ngại là ngày càng nhiều blogger đang đi
vào vết xe đổ của Russell Shaw. Nhiều người biến nhà riêng thành phòng
làm việc, trang bị đầy đủ đồ nghề từ điện thoại đến máy tính nối mạng
24/24 và tự vắt kiệt sức mình do bị cuốn theo sự cạnh tranh khốc liệt
của công việc.

Michael Arrington, người sáng lập và đồng biên tập
TechCrunch (blog về công nghệ phổ biến tại Mỹ), là một nạn nhân của sự
cạnh tranh trong thế giới blog. Anh đã biến nhà thành văn phòng làm
việc cho mình và bốn nhân viên khác. Sau ba năm miệt mài với blog,
Arrington tăng gần 14kg và bị rối loạn giấc ngủ trầm trọng. "Không lúc
nào bạn không lo lắng có bị sót tin bài không, kể cả khi ngủ. Phải chi
các blogger được nghỉ viết từ 20 giờ đến sáng hôm sau nhỉ? Nhưng chuyện
đó chẳng bao giờ xảy ra!" - anh than thở.

Cạnh tranh khốc liệt

Tốc độ là yếu tố được đặt lên hàng đầu. Một phần ngàn
giây đủ quyết định bài viết của ai lên mạng trước, kéo theo là lượt
người đọc và phần chia quảng cáo. Vì thế, nhiều blogger thậm chí không
dám đi ngủ vì sợ bị sót tin. Matt Buchanan, 22 tuổi, blogger cho
Gizmodo, một trang web thông tin chuyên cập nhật tin tức về các sản
phẩm điện tử mới, chỉ ngủ khoảng năm giờ mỗi ngày và ăn uống rất thất
thường. Chàng cử nhân tốt nghiệp Đại học New York bồi bổ bằng cách pha
viên bổ sung protein vào cà phê để uống. Nhiều lần không chế ngự nổi
cơn buồn ngủ, anh gục ngay bên bàn phím.

Tình trạng ngủ quên bên bàn phím của nhân viên đã trở
thành chuyện thường đối với Brian Lam, biên tập viên trang Gizmodo.
"Nếu tôi không nghe động tĩnh gì từ cậu ấy, tôi sẽ nghĩ ngay: Matt lại
lăn quay rồi! Chuyện đó xảy ra cũng đã 4-5 lần" - Brian Lam chia sẻ.

Làm quản lý với thu nhập cao hơn blogger, Brian cũng
phải chịu nhiều áp lực hơn. Anh nổi tiếng là chuyên gia thức khuya tại
văn phòng - nhà của mình ở San Francisco để tổ chức tin bài cho trang
web. Brian nói nếu không nhờ kinh nghiệm làm vận động viên boxing trước
đây thì anh cũng đã quị từ lâu dưới sức ép công việc hiện nay. Anh cũng
rất lo lắng cho đội ngũ nhân viên blogger của mình, thường khuyến khích
họ nghỉ ngơi, đi du lịch. Nhưng anh cũng thừa nhận các blogger chịu rất
nhiều sức ép, không chỉ về tài chính mà còn về tiến độ công việc.

Theo Brian, chính sự tiến hóa của nền kinh tế "trả
tiền cho từng cú nhấp chuột", chứ không phải các tiêu chuẩn báo chí, đã
tạo sức ép về lượng người đọc và doanh thu. Điều đó đã hút các blogger
lao vào viết điên cuồng, bất chấp việc đánh đổi sức khỏe, thậm chí mạng
sống của chính mình.